iotop – Giám sát I/O trên Linux

Trong bài viết này AZDIGI sẽ giới thiệu đến các bạn một phần mềm cực hữu ích trên Linux có tên là iotop, giúp giám sát mức độ sử dụng I/O đĩa cứng của hệ thống Linux.

I. Giới thiệu

Iotop là một tiện ích mã nguồn mở và miễn phí tương tự như lệnh top, nhằm cung cấp một giải pháp dễ sử dụng để theo dõi chi tiết sử dụng I/O đĩa cứng của hệ thống Linux. Và hiển thị ra một bảng giao diện mức độ sử dụng I/O hiện có theo quy trình hoặc luồng trên hệ thống.

Công cụ Iotop được lập trình bởi Python và yêu cầu một số chức năng của Kernel để giám sát và hiển thị các quy trình. Iotop là công cụ rất hữu ích cho người quản trị hệ thống để theo dõi và phát hiện ra các quá trình cụ thể gây ra tình trạng đọc/ghi dữ liệu & I/O cao trên hệ thống.

II. Cài đặt iotop lên máy chủ Linux

Trước khi cài đặt iotop lên máy chủ Linux thì máy chủ của bạn cần thỏa mãn hai điều kiện sau:

• Phiên bản Kernel trên máy chủ phải từ 2.6.20 trở lên. 
• Phiên bản Python trên máy chủ phải từ 2.7 trở lên.

Để cài đặt và sử dụng iotop lên máy chủ Linux chúng ta thực hiện theo 3 bước sau.

Bước 1: Cài đặt công cụ giám sát I/O đĩa cứng iotop vào Linux

Như mình có đề cập ở trên là iotop yêu cầu Kernel 2.6.20 và Python 2.7 trở lên nên các bạn hãy cập nhật hai thành phần này lên phiên bản mới nhất bằng 1 trong các lệnh sau.

-------------- On RHEL, CentOS and Fedora -------------- 
yum update -y

-------------- On Fedora 22+ Releases -------------- 
dnf update

-------------- On Debian, Ubuntu and Linux Mint -------------- 
apt-get update
    

Tùy vào hệ điều hành bạn đang sử dụng mà lựa chọn dòng lệnh cho phù hợp nhé.

Sau khi chờ quá trình cập nhật hoàn tất. Các bạn hãy sử dụng hai lệnh sau để kiểm tra lại phiên bản Kernel cũng như phiên bản Python.

uname -r
python -V
    

Dưới đây là kết quả của mình sau khi cập nhật.

Dưới đây là các lệnh cài đặt iotop từ nguồn.

wget http://guichaz.free.fr/iotop/files/iotop-0.6.tar.bz2
tar -xjvf iotop-0.6.tar.bz2
cd iotop-0.6/
./setup.py install
    

Nếu bạn muốn biết các thay đổi của iotop thì có thể theo dõi tại đường dẫn sau.

• Iotop change log.

Dưới đây là hình ảnh sau khi thực hiện xong các lệnh cài đặt.

Bước 2: Hướng dẫn sử dụng iotop

Để sử dụng iotop các bạn chỉ cần chạy lệnh sau.

iotop
    

Khi sử dụng lệnh này bạn sẽ thấy một danh sách các tiến trình đang chạy cũng với thông tin đọc/ghi dữ liệu và I/O hiện tại.

Nếu bạn cảm thấy có quá nhiều thông tin thì hãy sử dụng lệnh iotop -o hoặc iotop --only để hiển thị các tiến trình đang sử dụng trao đổi dữ liệu thôi.

iotop -o
hoặc 
iotop --only
    

Lúc này mọi thứ đã thu gọn hơn rất nhiều. Vì hệ thống của mình đang ở trạng thái nghỉ nên hầu như không có tiến trình nào cả.

Iotop có rất nhiều tùy chọn lệnh để bạn sử dụng. Nếu bạn có hứng thú muốn tìm hiểu thì hãy sử dụng lệnh sau để xem đầy đủ các chức năng cũng như mô tả của từng chức năng.

man iotop
    

Nếu bạn muốn ghi lại nhật ký của iotop thì các bạn hãy thêm crontab sau vào máy chủ của bạn.

* * * * * root iotop -botqqq >> /var/log/iotop
    

Nhật ký này sẽ được cập nhật liên tục để bạn dễ dàng theo dõi.

III. Tổng kết

Iotop là một công cụ hữu dụng cho hầu như tất cả người quản trị máy chủ Linux. Một công cụ phải nói là rất nhẹ và không gây ảnh hưởng gì đến hiệu xuất chung cả cả hệ thống.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích được cho các bạn. Chúc các bạn có thể thực hiện thành công. Xem thêm các bài viết hữu ích về VPS Linux tại đường dẫn sau:

• Tổng hợp hướng dẫn sử dụng VPS Linux.

Nếu các bạn cần hỗ trợ các bạn có thể liên hệ bộ phận hỗ trợ theo các cách bên dưới:

• Hotline 247: 028 888 24768 (Ext 0)
• Ticket/Email: Bạn dùng email đăng ký dịch vụ gửi trực tiếp về: support@azdigi.com.